Mièja-gauta o Lo gentilòme de veire

Synopsis

Aquí demorèrem un temps arrestats, a remirar la paret longa de mai de vint passes ont s’espompissiá lo relòtge de solelh. Son det de fèrre agut tirava, ara, son ombra de la luna. S’i vesiá coma au plen dau jorn. Aquela ombra dau temps s’alongava de la man de l’ubac e s’anava perdre dins las tacas de ronha de l’engrepit ancian qu’espandissián adejà son mau sus la paret. Ont, pasmens, lo rebat d’eternitat pertot present, rebombissiá de pertot e negava tot dins un mond de semblanças sens carn ni òsses.

Mièja-Gauta (Lo gentilòme de veire) apareis en 1989 dins la lista de las òbras per paréisser que figura dins la prumièira edicion de Medelha. Trètze ans puòi, en 2002, Max Roqueta me parlèt d’aquel vast roman qu’aviá escrich per bocins sus de desenats d’annadas. Lo metiá en òrdre. Las darrièiras annadas de sa vida, l’autor menèt a son acabament aquel vast roman que considerava a bèles uòlhs vesents coma una de sas òbras importantas.

Dins la tièira dels documents inediches, en 2005, après la mòrt de l’escrivan, s’atrobava en bòna plaça aquela espessa plega de fuòlhs. Mièja-Gauta tal que l’avèm ara entre las mans es un libre dau ritme planièr, de la construccion volontàriament neblosa, que l’autor, se vei, l’a remanejat trenta ans de temps coma un palimpsèst. A mon vejaire, Mièja-Gauta es una de las òbras màgers de Max Roqueta. Ten una plaça centrala dins l’edifici, e n’esclaira mai d’un aspècte. Es tanben una faula de tot l’engatjament d’escrivan d’aquel autor, utopic acarnassiment a donar una cara a una cultura sens cara. Coma los patetics gentilòmes de veire que ges de dire pòt pas enclaure. Magicians e maudiches. E aquela quista abotís a culir una voluptat requista sus l’òrle dau nonrés.

Joan-Frederic Brun